Type vergelijk

Iedereen zeilt op zijn eigen manier. Het ideale jacht zal er voor iedere zeiler anders uitzien. Om een idee te krijgen wat voor u het meest geschikt is hieronder een aantal overwegingen.

VOOR- EN NADELEN PER TYPE

Eigenschappen		sportief jacht	kieljacht	traditionele langkieler	V-spant	zwaardjacht
Zeilen	lichtweer bezeilt lichtweer kruisen harde wind bezeilt harde wind kruisen	zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed	goed goed goed zeer goed	matig/slecht slecht redelijk/goed matig	goed matig/slecht goed redelijk	goed redelijk goed redelijk
Sturen	handgestuurd reactiesnelheid zelfstuur mech. zelfstuur elektr.	gevoelig licht zeer snel goed tot r.snelh. goed	gevoelig snel goed redelijk/goed	rustig zwaar zeer langzaam goed/zeer goed matig	rustig licht langzaam zeer goed redelijk/goed	rustig langzaam zeer goed redelijk
Zeegedrag	beweging water aan dek	kort/heftig weinig	levendig matig/weinig	rustig veel	zeer rustig matig	rustig matig
Zeegedrag	tankinhouden	klein	matig/groot	zeer groot	groot	groot
Invloed belading op..	snelheid kracht op tuigage	groot groot	matig matig	weinig weinig	weinig weinig	weinig weinig
Kwetsbaarheid	kiel en roer Schroef romp	groot redelijk matig	redelijk/matig redelijk klein	klein klein klein	klein klein matig/klein	klein klein matig/klein
Droogvallen	voor onderhoud algemeen	veel tij niet geschikt	matig tij matig langs kade	matig tij goed langs kade	matig/klein tij goed/flinke helling	weinig tij goed

Bovenstaande tabel dient als richtlijn en is mede afhankelijk van bouwmethode en materiaalkeuze.
Het sportieve kieljacht is snel, zolang zij licht is. De langkieler is nat zolang zij zwaar is.

Een glas/epoxy V-spant met veel ballast kruist beter dan een stalen V-spant met dezelfde hoeveelheid ballast.

Een type jacht uitkiezen is voor een deel een logische keuze. Wat gaat u er mee doen? Wat moet er allemaal in? Wat neemt u mee en hoeveel gaat dat wegen? In bovenstaande tabel staan een aantal kenmerken per romptype. Met een aantal uitgangspunten als budget, uitrustingsgewicht, lengte en diepgang zullen er een paar keuzemogelijkheden over blijven. Er zijn dan nog een groot aantal factoren die het gedrag beïnvloeden.

Weerstand

Elk schip heeft met dezelfde principes te maken, een evenwicht tussen weerstand en voortstuwing.

De weerstand bestaat grofweg uit twee componenten, de wrijvingsweerstand en de golfweerstand.

Bij een verdubbeling van de snelheid is de wrijvingsweerstand vier maal zo groot.

De golfweerstand is acht maal zo groot.

Gelukkig begint de golfweerstand heel klein, zolang je niet te hard gaat en geen grote golven trekt is er niks aan de hand.

Golfweerstand en gewicht hebben een direct verband, twee maal zo zwaar is tweemaal zoveel golfweerstand.

Er is ook een verband met de waterlijnlengte. Een langere lengte geeft minder golfweerstand.

De wrijvingsweerstand is afhankelijk van het nat oppervlak, het oppervlak dat u elk jaar in de aangroeiwerende verf zet.

Zware schepen hoeven niet veel meer nat oppervlak te hebben dan lichte. Als je het schip ziet als een bodem met twee zijkanten

dan heeft de zware boot dezelfde bodem met iets meer zijkant.

Als een schip hard genoeg gaat, dan geeft de romp door het langsstromende water zoveel kracht omhoog dat zij uit het water wordt getild.

De boot vormt dan een soort draagvleugel en gaat planeren. Een lichte boot kan deze situatie in vlak water bereiken.

Een zware boot zal door een grote golf eerst op snelheid moeten worden geholpen.

Lengte	Grotere lengte geeft grotere maximum snelheid.
Breedte	Grotere breedte geeft meer stabiliteit en meer nat oppervlak.
Gewicht	Meer gewicht kan meer stabiliteit geven. Meer weerstand bij hogere snelheid.
Zeiloppervlak	Op een toerschip zal het handelbare zeiloppervlak bepaald worden door de stabiliteit.
Diepgang	Meer diepgang geeft een efficiëntere dwarskracht, meer stabiliteit, soms ook meer nat oppervlak.

Als het alleen om maximum snelheid gaat zijn er maar twee opties die er uitschieten:

of een lange waterlijn, of zo licht dat de boot snel planeert.

Voor de gemiddelde snelheid, dus ook met weinig wind zou ik de lange waterlijn kiezen, voor maximum snelheid de lichte planeerboot.

Voor de toerzeiler die veel meeneemt en wat extra sterkte wil, zal de planeerboot te zwaar worden en niet planeren.

Voor een toerzeiler die met minder toe kan is het een interessante boot.

Een toerzeilboot voor lange zeegaande tochten zal de planeertoestand niet makkelijk bereiken.

Er is ook een goede stuurman of hele goede zelfstuurinrichting voor nodig.

De snelheid, en daarmee de energie die in de boot zit, is hoog genoeg om bij uit het roer lopen plat te slaan of erger.

Er wordt vaak gesproken over rompsnelheid: de berekening is 2.43* waterlijn ^0.5 .

Het geeft de snelheid aan waarbij boeg en hekgolf voor en achter tegen het schip drukken en een soort evenwicht vormen.

Als op dit punt de boot licht genoeg is gaat zij planeren, zoniet dan zal bij toenemende snelheid de boeggolf blijven en de hekgolf achter het schip komen en geen tegendruk meer geven.

Door de toenemende weerstand is deze situatie alleen met veel zeil en harde wind haalbaar.

Massatraagheid

Dit is de verdeling van de gewichten t.o.v. het zwaartepunt. Als een schip om zijn as draait, bijvoorbeeld bij manoeuvreren, dan zal een gewicht in het midden niet verplaatsen in de voorpiek en kont wel.

Hoe verder een gewicht aan het begin en eind van het jacht zit, hoe groter de energie om het te bewegen.

Dit geeft in de regel een moeilijker stuurbaar schip met meer water aan dek.

De reacties zijn trager.

Aan de wind met weinig zeil kan de dempende werking (dwarsscheeps) voordeel hebben.

Een grotere massatraagheid vraagt om meer reserve drijfvermogen in de einden.

Het is dan natuurlijk niet verstandig hier weer zware spullen in te stoppen!

Een waaiersteven geeft bij weinig overhang veel extra volume, en is bij schepen met een zware kop en kont een goede keus.

Een schip neemt tijdens het draaien ook water mee.

Een diep voor- en achterschip beweegt zich in deze manoeuvre trager en ondervindt meer weerstand.

Op korte kruisrakken geeft dit een groot snelheidsverlies.

Op lange rakken zal zo'n schip minder nerveus aanvoelen.

Door de meestal smallere waterlijn is het gedrag in golven beter.